"Twee keer goed nieuws deze week als het om toegang tot informatie gaat. Afgelopen woensdag deed de Raad van State een belangrijke uitspraak in een zaak die ons al langere tijd bezighoudt. De openbaarmaking van emissiegegevens. Journalisten hebben drie jaar moeten wachten op deze gegevens. Drie jaar. Laat dat maar eens op je inwerken.

Als je je wat langer ophoudt in een hoog politieke omgeving, moet je oppassen niet cynisch te worden. Daar wordt niemand beter van. Aan de andere kant moet je ervoor waken dat je niet een te dikke huid krijgt; dat je nergens meer van wakker ligt.

Over deze zaak kon ik me ouderwets boos maken. Er zijn zoveel mensen keihard aan de slag om de Woo werkbaar te krijgen. Die kunnen wel een steuntje in de rug gebruiken van de minister in plaats van tegen de wind in te fietsen. Waarom zo moeilijk doen als het makkelijk kan? 

Maar dankzij het doorzettingsvermogen van de journalisten komt er nu toch toegang tot de gevraagde informatie. De wet is zoals eerder gezegd heel duidelijk over emissiegegevens: deze zijn zo belangrijk dat er geen enkele belangenafweging mogelijk is, het belang van openbaarheid prevaleert altijd. En dat zegt de wetgever met goede redenen.

De uitstoot van schadelijke stoffen kan grote gevolgen hebben voor de leefomgeving en de gezondheid van mensen. Het is belangrijk dat zij kennis kunnen nemen van de details van de uitstoot, waar de stoffen in de lucht, de grond of het water komen, en wat voor stoffen dit zijn. Zodat ze de overheid daarop kunnen controleren. Precies waarvoor de Woo bedoeld is, en zoals het hoort te werken in een democratie.

En het tweede goede nieuws? Dat kwam gisteravond op de valreep nog binnen. Het kabinet liet middels een kabinetsbrief weten dat het heeft besloten om ambtsberichten voortaan weer openbaar te maken. Deze berichten bevatten belangrijke informatie over de veiligheid van herkomstlanden voor mensen die in Nederland asiel aanvragen. Het is belangrijk dat die informatie toegankelijk is voor de aanvragers, zodat zij weten waarop een besluit om asiel te verlenen of niet, gebaseerd is. Nadat het kabinet besloot om te stoppen met het delen van deze informatie, adviseerden wij kritisch. 

In deze nieuwsbrief ook meer over bemiddelingen en ons werkprogramma voor 2026."

Besteding van 85 miljard euro aan gemeenschapsgeld is enkel mogelijk als dit gepaard gaat met een hoge mate van transparantie. Dit blijkt uit een tweede bemiddeling die het ACOI tussen het Financieele Dagblad (FD) en de Rijksdienst voor Ondernemende Nederland (RVO) afrondde.

Op 19 mei 2025 werd een onwenselijke en doodlopende afslag in het Nederlandse openbaarheidsbeleid genomen, zonder onderbouwing. Door een kabinetsbesluit werden ambtsberichten over herkomstlanden voortaan niet meer actief openbaar gemaakt. 

Het Adviescollege vraagt de kamer om terug te komen op dit besluit, want er is aantoonbaar maatschappelijke vraag en er zijn geen uitzonderingsgronden die publicatie verhinderen. Daarnaast vallen deze algemene en thematische ambtsberichten onder de categorie 'onderzoeksrapporten' in de Woo, waardoor deze alsnog verplicht actief openbaar moeten worden gemaakt. Door deze wijziging moet dit nu via Woo-procedures alsnog gebeuren, wat in extra kosten en extra werk resulteert.

Met een Woo-verzoek wilde een onderzoeker inzicht krijgen in de transactie- en uitvoeringskosten bij het aanbesteden van Jeugdzorg en WMO in relatie tot het totale budget voor Jeugdzorg en WMO. Belangrijke leerpunten uit deze bemiddeling waren het persoonlijk contact zoeken met de verzoeker, het managen van verwachtingen en het opvolgen van toezeggingen.