Doe het toch maar...
Openbaarheid helpt ons bij het uitoefenen, beschermen en bewaken van onze rechten, en bij het beter en rechtvaardiger laten
| functioneren van onze democratie, waarin elke stem zou moeten tellen. Openbaarheid is een klus, maar doe het toch maar. |
Lydia Bremmer
Secretaris-directeur Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"In het publieke debat over de Wet open overheid gaat het vaak over de uitwassen van de wet en het chagrijn: de wet zou onuitvoerbaar zijn en te veel kosten, een te zware wissel trekken op het ambtelijk apparaat. In het Regeerprogramma van dit kabinet is zelfs een onderzoek aangekondigd naar de uitvoeringslast van de Wet open overheid, de kosten en de benodigde capaciteit voor de Woo. Ook de wetsevaluatie van de Woo wordt naar voren gehaald, waarbij het kabinet onder andere wil bezien of 'de overheid de letter en de geest van de Woo naleeft'. Is het eigenlijk allemaal wel nodig, is de vraag die je dan hoort. Wat ik mis in het debat hierover is de aandacht voor de vraag wat de Woo oplevert. Waarom openbaarheid belangrijk is in onze samenleving. Wat openbaarheid ons kan brengen, als bestuur, als ambtenaar, als mens.
In dat verband wil ik in deze nieuwsbrief graag het podium geven aan Gisele Pelicot. Ik denk dat velen met mij met afgrijzen hebben gelezen wat haar door haar ex-man is aangedaan. Hoe moedig ben je dan om alle ramen en deuren open te zetten en in de openbaarheid te treden, een openbaar proces af te dwingen en in het volle daglicht te laten zien wat er is gebeurd en wat er rot is in deze maatschappij. Met dank aan de openheid van Gisele Pelicot, heeft zij laten zien dat deze zaak niet op zichzelf staat. Ze heeft in haar eentje ervoor gezorgd dat er in Frankrijk duizenden mensen de straat zijn opgegaan, en dat het onderwerp seksueel geweld en de maatschappelijke legitimering ervan weer hoog op de maatschappelijke en politieke agenda staan.
Openbaarheid is niet alleen een wet die moet, maar bovenal een recht en een belangrijk middel tot empowerment. Ze geeft een stem aan mensen die niet of niet voldoende gezien en gehoord worden. Openbaarheid helpt ons bij het uitoefenen, beschermen en bewaken van onze rechten, en bij het beter en rechtvaardiger laten functioneren van onze democratie, waarin elke stem zou moeten tellen. Het is niet altijd makkelijk, en onze wetten kennen zo hun beperkingen en obstakels, maar, om in de woorden van onze dichteres des vaderlands Babs Gons te spreken: doe het toch maar. "Doe het toch maar, zeg dat maar tegen jezelf, op die momenten dat je niet meer weet, waar je het voor doet, (…), doe het toch maar."
|
|
|
|
| Ontwikkelingen archief vliegramp Bijlmermeer |
| Toelichting beleidsreactie op advies en toegang tot stukken |
| Het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) faciliteerden samen met het stadsdeel Zuidoost op 8 november een bewonersbijeenkomst. Tijdens deze bijeenkomst lichtte het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de recent verschenen beleidsreactie op het advies 'Geen afgesloten hoofdstuk' van het ACOI aan de bewoners en nabestaanden toe. Het Nationaal Archief was eveneens aanwezig om de bewoners te vertellen hoe zij toegang tot de tot nu toe openbaar gemaakte stukken kunnen verkrijgen. |
|
|
|
|
|
| Transparantie als norm |
| Bemiddeling |
| De bemiddeling tussen een journalist van Binnenlands Bestuur en de GRNR geeft het inzicht dat transparantie de norm moet zijn als publieke en private belangen door elkaar lopen. De verkoop van gronden door de overheid gaat vaak via complexe constructies, waarin publieke en private belangen door elkaar lopen en er veel geld op het spel staat. Transparantie moet juist dan de norm zijn. |
|
|
|
|
|
| Pilot chatarchivering |
| Hoera het kan! |
|
Er is software om chatverkeer van de politieke en ambtelijke top automatisch te archiveren. Dit blijkt uit testen van het Rijksprogramma Duurzame Digitale Informatiehuishouding (RDDI) bij vier ministeries. Met deze pilot van de RDDI komt de uitvoering van het advies van het Adviescollege: "Kan dit weg? Nee!" dichterbij.
|
|
|
|
|
|
| College on tour bij de gemeente Den Haag |
| De Woo als ‘speerpunt’ |
| Hoe gaat het met de uitvoering van de Wet open overheid? Wat gaat er goed, en wat kan er beter? Om uit de eerste hand te horen wat er speelt, gaan de collegeleden regelmatig op werkbezoek. De tweede editie van ‘college on tour’ was bij de gemeente Den Haag. Tijdens het werkbezoek werd goed duidelijk hoe mensen die bezig zijn met informatiehuishouding en openbaarheid elkaar kunnen aanvullen en versterken. |
|
|
|
|
|
| Ervaringen uit 30 bemiddelingen van het ACOI |
| Artikel in tijdschrift Conflicthantering |
| In het tijdschrift Conflicthantering vertellen onze collega's Geraldine Slabbekoorn en Joost van der Vleuten over het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding dat 'gevraagd en ongevraagd' adviseert én bemiddelt. Inmiddels is het ACOI twee jaar en ruim dertig bemiddelingstrajecten verder en is er het nodige te vertellen over deze ervaringen. |
|
|
|
|
|
| ‘Zet een extra stap en heb oog voor elkaars rol en positie’ |
| Bemiddeling tussen journalist van De Limburger en de gemeente Gulpen-Wittem |
| Deze bemiddeling was voor het Adviescollege exemplarisch voor een situatie waarin vertrouwen in elkaar en in de Woo-afhandeling ontbreken. Voor een goede uitvoering van de Wet open overheid is het van groot belang dat de journalistiek en bestuurders meer oog krijgen voor elkaars rol en positie en óók in gesprek blijven wanneer het spannend of moeilijk wordt. |
|
|
|
|
|
| Vier adviezen voor een succesvolle uitvoering van de Woo |
| Artikel op Publiekdenken.nl |
|
Dat veel ambtenaren en bestuurders nog aan de Wet open overheid (Woo) moeten wennen, is logisch, zegt Ineke van Gent, voorzitter van het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding. ‘Maar dat ontslaat ons niet van de plicht om er nu al voortvarend mee aan de slag te gaan.'
|
|
|
|
|
|
|
